Activeer je nervus vagus

Luc Swinnen
235 pagina’s
ISBN 9789401476256
Uitgeverij Lannoo

Soms is het niet de inhoud van het leven die te veel is, maar het tempo. Het lichaam blijft alert, gespannen en waakzaam, ook wanneer de omstandigheden daar geen aanleiding meer toe geven. De adem zit hoog, de schouders zijn opgetrokken en het hoofd staat zelden echt uit. Activeer je nervus vagus van Luc Swinnen sluit precies aan bij die ervaring. Het boek biedt geen snelle oplossing, maar reikt iets fundamentelers aan: inzicht in hoe het lichaam veiligheid en herstel organiseert en hoe dat proces opnieuw ondersteund kan worden.

Swinnen neemt de lezer mee in de werking van het autonome zenuwstelsel, met bijzondere aandacht voor de nervus vagus als sleutelzenuw voor rust, verbinding en herstel. Hij laat zien hoe chronische stress, overprikkeling en voortdurende mentale activiteit het systeem in een langdurige actiestand houden. Niet omdat iemand zwak is, maar omdat het lichaam zich heeft aangepast aan aanhoudende belasting. Die normaliserende toon werkt geruststellend. Het lichaam wordt niet benaderd als probleem, maar als een intelligent systeem dat te lang heeft moeten volhouden.

De kracht van dit boek ligt in de manier waarop fysiologie wordt verbonden met het dagelijks leven. Swinnen beschrijft helder hoe ademhaling, hartritme, spierspanning, spijsvertering en emotionele regulatie samenhangen. De uitleg is gebaseerd op actuele inzichten uit de stressfysiologie en polyvagaal denken, maar blijft toegankelijk en dichtbij. Steeds keert het uitgangspunt terug dat herstel begint bij vertraging en het ervaren van veiligheid. Niet door forceren, maar door het lichaam opnieuw signalen te geven dat het niet hoeft te vechten of vluchten.

Naast uitleg biedt het boek concrete ingangen om de nervus vagus te stimuleren. Ademregulatie, ritme, zachte beweging, houding, stemgebruik en herstelmomenten krijgen aandacht. De oefeningen zijn laagdrempelig en respectvol. Ze vragen geen discipline of prestatie, maar nodigen uit tot ervaren. Juist dat maakt het boek geschikt voor mensen die al veel hebben geprobeerd en vastlopen op het idee dat ze het 'goed' moeten doen.

Ook de psychologische laag wordt zorgvuldig meegenomen. Swinnen laat zien hoe langdurige stress niet alleen het lichaam beïnvloedt, maar ook het zelfgevoel en de relatie met de omgeving. Prikkelbaarheid, vermoeidheid, somberheid of vervreemding worden geplaatst binnen een fysiologisch kader. Dat haalt schuld en zelfverwijt weg en maakt ruimte voor mildheid en begrip. Het lichaam hoeft niet gecorrigeerd te worden, maar begrepen.

Het boek sluit goed aan bij een leefstijlgerichte benadering van gezondheid. Slaap, voeding, sociale verbinding en dagelijkse ritmes worden niet gepresenteerd als losse adviezen, maar als onderdelen van één samenhangend regulatiesysteem. Daarmee is Activeer je nervus vagus waardevol voor mensen met stressklachten, angst of uitputting, én voor professionals die het autonome zenuwstelsel op een begrijpelijke en invoelbare manier willen integreren in hun werk.

De toon van het boek is rustig en dragend. Het jaagt niet op verandering, maar opent een realistische weg naar herstel. Het laat zien dat veiligheid geen abstract begrip is, maar een lichamelijke ervaring die opnieuw geoefend kan worden. Voor wie langdurig 'aan' heeft gestaan, biedt dit boek inzicht, bedding en een zachte uitnodiging om weer thuis te komen in het eigen lichaam.